Contents:
Krukkspá. Jón Borgfirđingur og Jónas Jónsson létu prenta. Krukkspá kom út í Reykjavík 1884. Hér er endurprentun frá líklega 1976.
Kunnust allra íslenzkra spádóma mun Krukkspá vera. Höfundur hennar er talinn Jón Guđmundsson hinn lćrđi, og benda líkur til, ađ hún rnuni ekki vera samin fyrri en um 1650. Í Krukkspá eru ýmsir spádómar um Vestmannaeyjar og í viđaukum viđ hana frá seinni tímum. Fara hér á eftir ţau atriđi, sem snerta Vestmannaeyjar, en skýringum hef ég bćtt viđ innan sviga. Krukkspá er prentuđ í Ţjóđsögum og munnmćlum dr. Jóns Ţorkelssonar bls. 213—227, og er hér fariđ eftir ţeirri útgáfu:
„Anno 1514 spáir Jón krukkur eina jólanótt, ađ eftir biskupinn, herra Gísla (Jónsson) kemur Oddur (Einarsson) hinn hái úr Austfjörđum. Hann verđur friđsamur höfđingi. En ađ er nokkuđ, ţó vel fari, ţví hann aftekur siđugan lifnađ, en fylgir fast Kristi krossi. Um ţann tíma ríkir Gođbrandur (Guđbrandur Ţorláksson) hinn mikli á Hólum. Báđir ţeir biskupar verđa ellimóđir. En á móti ţeirra burtferđ verđa ţau undur, ađ rćningjar koma á Austfjörđu og Vestmannaeyjar, hverjar ţá verđa rćndar og fólk hertekiđ. Ţá verđur prestlaust í Vestmannaeyjum. (Séra Ólafur Egilsson á Ofanleiti var hernuminn, en séra Jón Ţorsteinsson var veginn).
...
Anno 1517 spáir Jón krukkur eina ţrettándadagsnótt...
Um ţann tíma verđa Eyjar rćndar í ţriđja sinn, en ekki upp brenndar fyrri en á ţví ári, er Brandólfur (Brynjólfur Sveinsson biskup) mun viđ Skálholt skilja...
Anno 1523, á ţví ári, sem Jón hvíldist á hans kerlingardag, ţá hafđi veriđ hjá honum mađur sá, sem kallađur var Oddur kokk. Ţá hafđi hann sagt, ađ Vestmannaeyjar mundi óbyggđar sakir rćningja og hafnaleysis...
Eina miđsvetrarnótt lá Jón úti. En ađ morgni sagđi hann: Ţrír prestar verđa í einu í Vestmannaeyjum, og verđa tveir teknir, en einn kemst á land. Ţá verđur hörmung ţar, ţví aumur verđur endir á heimi ţessum. Betra er ađ vera ţá mold orđinn í jörđu í nafni Krists og Maríu.
...
Vestmannaeyjar verđa rćndar ţrem sinnum, ţrisvar hertekiđ fólk og brenndir bćir. Eftir ţađ eru sendir rćningjar frá páfanum, brennast ţćr ţá og eyđast, svo ţćr byggjast ekki ţađan í frá, utan ţar verđa verskálar af landi...
Í Vestmannaeyjum er ţađ í munnmćlum, ađ Jón krukkur hefđi einnig spáđ ţví, ađ Tyrkir mundu rćna ađ nýju, ţegar Erlendur yrđi prestur í Odda og Hálfdán prestur ađ Ofanleiti. Greip nokkur uggur menn, ţegar séra Hálfdán Helgason sótti um Ofanleitisbrauđ áriđ 1924, og telja sumir ađ ţessa hafi gćtt viđ prestskosninguna.
(www.heimaslod.is)
|
